Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο να βιώνει κάποιος πόνο στον ώμο και στην πορεία να συνειδητοποιεί ότι ο αυχένας έχει αντίστοιχο πρόβλημα. Ή μήπως συμβαίνει το αντίστροφο: ο δύσκαμπτος αυχένας φαίνεται να συνωμοτεί με τον ώμο για να κάνει την στροφή ή την άρση βάρους πιο δύσκολη από ό,τι θα έπρεπε. Αυτό δεν είναι σύμπτωση. Ο πόνος στον αυχένα και στον ώμο είναι πολύ πιθανό να συνυπάρχουν, λόγω της ανατομικής εγγύτητας των δύο αυτών μερών του σώματος.
Το ανθρώπινο σώμα, ιδιαίτερα η περιοχή του αυχένα και των ώμων, είναι ένα περίπλοκο σύμπλεγμα μυών, οστών και νεύρων. Αυτό στην ουσία σημαίνει πως είναι πιθανό μια παθολογική κατάσταση σε μια περιοχή να συμβάλλει στην εκδήλωση ενός προβλήματος σε μια άλλη γειτονική. Άρα, το εκάστοτε ζήτημα θα πρέπει να εξεταστεί σε βάθος ώστε να ανευρεθεί η υποκείμενη αιτία που «διαχέει» τον πόνο και τα λοιπά συμπτώματα.
Μερικές φορές, είναι τα απλά πράγματα αυτά που προκαλούν ενόχληση και πόνο. Μια λανθασμένη στάση ύπνου, το πολύωρο σκύψιμο πάνω από μια οθόνη υπολογιστή κατά την ώρα εργασίας ή ακόμα και το άγχος μπορεί να προκαλέσουν μυϊκή καταπόνηση ή πιάσιμο. Ενώ εκ πρώτης όψεως το πρόβλημα αφορά την περιοχή του αυχένα, ο πόνος στον αυχένα μπορεί μερικές φορές να επεκταθεί και στον ώμο λόγω του περίπλοκου δικτύου μυών και νεύρων που συνδέει τις δύο περιοχές.
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι θα μπορούσαν να παραλληλιστούν με μικρά μαξιλάρια που στριμώχνονται ανάμεσα στους σπονδύλους. Κάθε μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται περιφερικά από τον ινώδη δακτύλιο και κεντρικά από τον πηκτοειδή πυρήνα. Όταν ο εξωτερικός ινώδης δακτύλιος ενός δίσκου υποστεί ρήξη, το εσωτερικό του περιεχόμενο μπορεί να προβάλει προς τα έξω, οδηγώντας σε μια πάθηση που ονομάζεται κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου ή δισκοκήλη. Εάν η δισκοκήλη αφορά στην περιοχή του αυχένα, η δυσφορία μπορεί να εμφανίζεται όχι μόνο στον ίδιο τον αυχένα αλλά και στον ώμο, ειδικά εάν το περιεχόμενο του δίσκου ασκεί πίεση στις νευρικές ρίζες.
Η αυχενική ριζοπάθεια είναι μία από τις συχνότερες αιτίες που προκαλούν πόνο στον αυχένα και τον ώμο ταυτόχρονα. Η πάθηση αυτή εμφανίζεται όταν ασκείται πίεση σε μια νευρική ρίζα της περιοχής. Η πίεση αυτή προκύπτει συνήθως από κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, από εκφυλιστικές αλλοιώσεις, όπως η δημιουργία οστεοφύτων ή η εκφυλιστική δισκοπάθεια ή λόγω ελάττωσης της διαμέτρου του σπονδυλικού σωλήνα στο ύψος του αυχένα. Η αυχενική ριζοπάθεια εκδηλώνεται με πόνο, ο οποίος είναι οξύς και συνήθως ακολουθεί την πορεία της προσβεβλημένης νευρικής ρίζας, δηλαδή εκδηλώνεται στο άνω άκρο. Οι ασθενείς είναι πιθανό να εμφανίσουν μούδιασμα στις περιοχές που νευρώνονται από την προσβεβλημένη νευρική ρίζα. Συχνά εμφανίζεται επίσης μυϊκή αδυναμία, καθιστώντας δύσκολη την εκτέλεση συγκεκριμένων κινήσεων ή καθημερινών εργασιών. Τέλος, ενδέχεται να εκδηλωθεί απώλεια αντανακλαστικών και αισθητηριακές αλλαγές.
Η αυχενική σπονδύλωση είναι μια εκφυλιστική πάθηση που εμφανίζεται συχνά μετά την ηλικία των 40 ετών και αφορά σταδιακές αλλοιώσεις στους μεσοσπονδύλιους δίσκους, τα σπονδυλικά σώματα και τις αρθρώσεις της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Με την πάροδο του χρόνου, οι δίσκοι αφυδατώνονται και χάνουν το ύψος τους, γεγονός που οδηγεί σε αστάθεια και υπερτροφία των παρακείμενων αρθρώσεων και συνδέσμων. Παράλληλα, σχηματίζονται οστεόφυτα, τα οποία μπορεί να στενέψουν τη διάμετρο του σπονδυλικού σωλήνα ή τα τρήματα εξόδου των νεύρων, προκαλώντας πίεση στα νευρικά στοιχεία. Τα συμπτώματα συχνά περιλαμβάνουν χρόνιο πόνο και δυσκαμψία στον αυχένα, ο οποίος μπορεί να αντανακλά στους ώμους και τα άνω άκρα, καθώς και περιορισμό της κινητικότητας. Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, η σπονδύλωση μπορεί να προκαλέσει νευρολογικές εκδηλώσεις, όπως αιμωδίες, μυϊκή αδυναμία ή δυσκολία στη βάδιση, όταν υπάρχει συμπίεση του νωτιαίου μυελού ή των ριζών των νεύρων.
Η αυχενική μυελοπάθεια αποτελεί μια σοβαρότερη πάθηση, που προκαλείται από πίεση στον ίδιο τον νωτιαίο μυελό. Εκτός από το γεγονός ότι εκδηλώνεται πόνος στον αυχένα και στον ώμο, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν αδυναμία, διαταραχές στον συντονισμό κινήσεων, δυσκολία στο περπάτημα και προβλήματα στις λεπτές κινητικές δεξιότητες. Επειδή η πίεση στον νωτιαίο μυελό μπορεί να προκαλέσει μόνιμες νευρολογικές βλάβες, η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση είναι καθοριστικής σημασίας.
Η διάγνωση της αιτίας που προκαλεί ταυτόχρονα πόνο στον αυχένα και τον ώμο απαιτεί λεπτομερή κλινική εκτίμηση. Ο γιατρός θα λάβει αναλυτικό ιστορικό για να κατανοήσει τη φύση των συμπτωμάτων, ποιοι παράγοντες τα επιδεινώνουν ή τα ανακουφίζουν, καθώς και αν υπάρχουν συνοδά συμπτώματα όπως αδυναμία, μουδιάσματα ή διαταραχές στη βάδιση. Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει αξιολόγηση της κινητικότητας του αυχένα, της μυϊκής ισχύος, της αισθητικότητας και των αντανακλαστικών. Έπειτα, πραγματοποιούνται απεικονιστικές εξετάσεις όπως η μαγνητική τομογραφία, ώστε να παραχθούν λεπτομερείς πληροφορίες για τους δίσκους, τα νεύρα και το νωτιαίο μυελό.
Η θεραπεία εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Οι περισσότερες περιπτώσεις αυχενικής ριζοπάθειας και εκφυλιστικών αλλοιώσεων βελτιώνονται με συντηρητικά μέτρα αντιμετώπισης, όπως φυσικοθεραπεία, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), τροποποίηση δραστηριοτήτων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, προσωρινή χρήση αυχενικού κολάρου. Οι επισκληρίδιες εγχύσεις στεροειδών μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή και τον πόνο σε επιλεγμένα περιστατικά.
Το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης εξετάζεται όταν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, επιδεινώνονται ή δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική αγωγή, ιδίως όταν οι νευρικές ρίζες ή ο νωτιαίος μυελός υφίσταται έντονη συμπίεση. Οι επεμβάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν είναι η μικροδισκεκτομή, η ενδοσκοπική δισκεκτομή, η μικροαποσυμπίεση ή η σπονδυλοδεσία, ανάλογα με την περίπτωση. Ο Νευροχειρουργός – Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης Δρ. Θεολόγος Θεολόγου και η ομάδα του Theospine αντιμετωπίζουν όλες τις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης ολιστικά κι εξατομικευμένα, εφαρμόζοντας την ενδεδειγμένη ανά περίπτωση θεραπευτική στρατηγική.
Γενικά, οποιαδήποτε μορφή πόνου που προκαλεί έντονους περιορισμούς ή επιμένει, δεν θα πρέπει να αφήνεται στην τύχη. Η επίσκεψη σε έναν ειδικό μπορεί να προσφέρει σημαντική ανακούφιση και να αποτρέψει μακροχρόνια ταλαιπωρία κι επιπλοκές. Συμπτώματα όπως ο πόνος στον αυχένα και στον ώμο μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και να ασκήσουν πολλούς περιορισμούς. Σε κάθε περίπτωση, η έγκαιρη διάγνωση της αιτίας του πόνου και η κατάλληλη θεραπεία είναι καθοριστικές. Με σωστή καθοδήγηση και τις κατάλληλες θεραπευτικές στρατηγικές, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να ανακουφιστούν αποτελεσματικά και να επιστρέψουν χωρίς πόνο και περιορισμούς στις καθημερινές τους δραστηριότητες.