Σπονδυλοδεσία
Η σπονδυλική στήλη αποτελεί μία ανατομική δομή εξέχουσας σημασίας καθώς διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο, στην στήριξη του κορμού, στην διασφάλιση της κινητικότητάς του σώματος, αλλά και την οβελιαία ισορροπία, επιτρέποντας την όρθια στάση και βάδιση, κάτι το οποίο γίνεται δυνατόν χάρη στην παρουσία κυρτωμάτων, δηλαδή του σχήματός της . Ωστόσο, η θέση και λειτουργία της την καθιστούν ιδιαίτερα επιρρεπή στην εμφάνιση διαφόρων παθήσεων και εκφυλιστικών καταστάσεων, γεγονός που μπορεί να αποδοθεί στο καθημερινό φόρτο ο οποίος της ασκείται, και ο οποίος μπορεί συχνά να έχει ως αποτέλεσμα την παρουσία ανατομικής αστάθειας, και ως εκ τούτου πόνου και νευρολογικών ελλειμμάτων. Για την αντιμετώπιση πλήθους παθολογιών της σπονδυλικής στήλης, σε πρώτο στάδιο γίνεται προσπάθεια συντηρητικής αντιμετώπισης με χρήση φαρμακευτικής αγωγής και φυσικοθεραπείας. Ωστόσο, εάν αυτή αποτύχει να ανακουφίσει σε ικανοποιητικό βαθμό τα συμπτώματα, σειρά έχει η χειρουργική επέμβαση. Μία από τις πιο ευρέως αναγνωρισμένες κι εφαρμοζόμενες χειρουργικές επεμβάσεις στην σπονδυλική στήλη είναι η σπονδυλοδεσία. Η σπονδυλοδεσία είναι μια σύνθετη επέμβαση που στοχεύει στη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης ιδίως σε περίπτωση που παρουσιάζεται αστάθεια, δηλαδή παθολογική κινητικότητα μεταξύ των σπονδύλων. Κατά την επέμβαση αυτή σταθεροποιούνται («δένονται»), δύο ή περισσότεροι σπόνδυλοι μεταξύ τους, με σκοπό την επανάκτηση της ευστάθειας της τόσο σημαντικής αυτής δομής. Η σπονδυλοδεσία εξαλείφει την παθολογική κίνηση των σπονδύλων στους οποίους εφαρμόζεται, ανακουφίζοντας τον πόνο και αίροντας την τριβή των αρθρικών επιφανειών.
Σπονδυλοδεσία: Ενδείξεις
Η χειρουργική επέμβαση σπονδυλοδεσίας ενδείκνυται σε διάφορες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης όπου υπάρχει αστάθεια, πόνος και νευρολογικά ελλείμματα και οι συντηρητικές θεραπείες δεν έχουν προσφέρει επαρκή ανακούφιση. Μάλιστα, απόλυτη ένδειξη για την πραγματοποίηση σπονδυλοδεσίας είναι η ύπαρξη αστάθειας στη σπονδυλική στήλη, δηλαδή η ανεπαρκής συγκράτηση δύο γειτονικών σπονδύλων μεταξύ τους ή αλλιώς η απουσία σταθερότητας στο σημείο της ένωσής τους. Η αστάθεια εντοπίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, ενώ ακολουθεί η αυχενική και τέλος η θωρακική. Αυτή η κατάσταση συμβάλλει στην εκδήλωση πόνου στη μέση (οσφυαλγία), ο οποίος γίνεται άμεσα αισθητός με την παραμικρή λάθος κίνηση, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις η αστάθεια μπορεί να προκαλέσει και νευρολογικά ελλείμματα όπως μυϊκή αδυναμία στα κάτω άκρα.
Στις παθήσεις που αντιμετωπίζονται με σπονδυλοδεσία σε περίπτωση που η συντηρητική αντιμετώπιση αποτύχει συγκαταλέγονται η σπονδυλολίσθηση, ιδίως σε περίπτωση που προκαλεί αστάθεια αλλά και η ύπαρξη ασταθούς τραυματικού ή παθολογικού ( λ.χ. οστεοπορωτικού) κατάγματος στη σπονδυλική στήλη. Παραμορφωτικές παθήσεις όπως η σκολίωση και η κύφωση μπορεί να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση σπονδυλοδεσίας για τη διόρθωση της παραμόρφωσης και τη διατήρηση της ευθυγράμμισης της σπονδυλικής στήλης. Σπάνιες περιπτώσεις ασθενών που παρουσιάζουν συχνές υποτροπές δισκοκήλης ή αλλιώς κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου ενδέχεται να χρειαστεί να υποβληθούν σε σπονδυλοδεσία. Άλλη μια πάθηση για την ολοκληρωτική αντιμετώπιση της οποίας ενδείκνυται η συγκεκριμένη επέμβαση είναι οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης. Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προκαλέσουν αστάθεια και συμπίεση του νωτιαίου μυελού ή των νεύρων. Η χειρουργική επέμβαση σπονδυλοδεσίας μπορεί να πραγματοποιηθεί ως μέρος της εκτομής του όγκου για τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης μετά την αφαίρεσή του.
Είδη & διαδικασία σπονδυλοδεσίας
Η σπονδυλοδεσία διακρίνεται σε διάφορα είδη, ανάλογα με την περιοχή στην οποία εφαρμόζεται (αυχενική, θωρακική, οσφυϊκή ή και συνδυασμός δύο από αυτών όπως η θωρακο-οσφυϊκή για την αντιμετώπιση ορισμένων περιστατικών σκολίωσης). Παράλληλα, με βάση το σημείο προσπέλασης, δηλαδή το σημείο του σώματος από το οποίο αποκτάται πρόσβαση στη σπονδυλική στήλη, μπορεί να διακριθεί σε πρόσθια, οπίσθια ή και πλάγια. Διαχωρισμός συχνά γίνετε και βάση του υλικού του οποίου γίνετε χρήση για την επίτευξη της σταθερότητας της σπονδυλικής στήλης, και ως εκ τούτου μπορεί να χαρακτηρισθεί ως σπονδυλοδεσία με χρήση διαυχενικών βιδών και ράβδων τιτανίου, μεσοσπονδυλίων κλωβών (τιτανίου ή πολυμερών υλικών), ή και συνδυασμός και των δύο (σπονδυλοδεσία 360ο). Τέλος διαχωρισμός μπορεί να γίνει και σε σταθερή και δυναμική σπονδυλοδεσία, ανάλογα με το εάν το υλικό το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί επιτρέπει ένα συγκεκριμένο εύρος κίνησης ή όχι. Το είδος της σπονδυλοδεσίας που θα εφαρμοστεί εξαρτάται από την πάθηση του ασθενούς, αλλά και από την εμπειρία του χειρουργού.
Σπονδυλοδεσία: Διαδικασία επέμβασης
Η χειρουργική επέμβαση σπονδυλοδεσίας περιλαμβάνει την ένωση δύο ή περισσότερων σπονδύλων με τη χρήση διαυχενικών βιδών και ράβδων, ή μεσοσπονδύλιων κλοβών, συχνότερα σε συνδιασμό με οστικό μόσχευμα. Για να καταστεί αυτό εφικτό, χρησιμοποιείται είτε συνθετικό υποκατάστατο, είτε φυσικό οστό το οποίο στην πλειονότητα των περιπτώσεων λαμβάνεται από τον ίδιο τον ασθενή (αυτόλογο), και το οποίο τοποθετείται μεταξύ των σπονδύλων στους οποίους εφαρμόζεται η σπονδυλοδεσία. Η τοποθέτηση οστικού μοσχεύματος επιταχύνει την δημιουργία οστικής γέφυρας, βοηθώντας τους σπονδύλους να ενωθούν τελικά σε ένα συμπαγές οστό. Για να επιτευχθεί η σταθεροποίηση, γίνεται συγκράτηση των σπονδύλων μεταξύ τους με βίδες τιτανίου και μεσοσπονδύλιους κλωβούς, μια διασικασία που είναι γνωστή ως εσωτερική σταθεροποίηση. Συνεπώς, η σπονδυλοδεσία καταργεί την κινητικότητα μεταξύ των σπονδύλων και ενισχύει τη διαδικασία ανάπτυξης νέου οστού ανάμεσά τους, παρέχοντας σταθερότητα και ανακουφίζοντας τον πόνο. Εάν υφίσταται πόνος στα άνω ή κάτω άκρα, τότε έχει ένδειξη ο συνδυασμός της σπονδυλοδεσίας με αποσυμπίεση των νεύρων (αποσυμπιεστική σπονδυλοδεσία).
Νέες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές σπονδυλοδεσίας
Πλέον, έχουν αναδειχθεί νέες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, οι οποίες επιτρέπουν τη διενέργεια επεμβάσεων σπονδυλοδεσίας μέσω μικρών τομών, ελαχιστοποιώντας το τραύμα στους υγιείς ιστούς. Πρωτοποριακές χειρουργικές τεχνικές όπως η διαδερμική σπονδυλοδεσία με τη χρήση νευροπλοηγού, η ενδοσκοπική οσφυϊκή διασωματική σπονδυλοδεσία και η διαδερμική οπισθοπλάγια σπονδυλοδεσία. Μάλιστα, η επέμβαση σπονδυλοδεσίας μπορεί να πραγματοποιηθεί και ρομποτικά. Με τη ρομποτική χειρουργική μέθοδο επιτυγχάνεται η ακριβής τοποθέτηση διαυχενικών βιδών, με σκοπό την μείωση του χειρουργικού χρόνου, και την ελαχιστοποίηση πιθανών επιπλοκών σε περιπτώσεις πολύπλοκων επεμβάσεων. Ο Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης Δρ. Θεολόγος Θεολόγου και η ομάδα Theospine πραγματοποιούν με μεγάλη επιτυχία την επέμβαση της σπονδυλοδεσίας με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές.