Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα είναι μια χρόνια αυτοάνοση φλεγμονώδης νόσος που προσβάλλει κυρίως τη σπονδυλική στήλη και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις, προκαλώντας έντονο πόνο και δυσκαμψία. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να προκαλέσει τη σύντηξη των σπονδύλων, με αποτέλεσμα την αγκύλωση της σπονδυλικής στήλης, εξ ου και η ονομασία της. Η πάθηση έχει έντονη γενετική προέλευση και εμπίπτει στην κατηγορία της σπονδυλοαρθρίτιδας, μιας ομάδας φλεγμονωδών ρευματικών παθήσεων. 

Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα: Αίτια

Το ακριβές αίτιο της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας παραμένει ασαφές, αλλά γενετικοί παράγοντες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων σχετίζεται με την παρουσία στο αίμα του αντιγόνου ιστοσυμβατότητας HLA B27. Ωστόσο, δεν αναπτύσσουν όλοι όσοι έχουν το συγκεκριμένο αντιγόνο την πάθηση, γεγονός που υποδηλώνει ότι εμπλέκονται και άλλοι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα εμφανίζεται με αυξημένη συχνότητα στον ανδρικό πληθυσμό συνήθως πριν από την ηλικία των 45 ετών. 

Συμπτώματα αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας

Η πάθηση εκδηλώνεται προοδευτικά και ύπουλα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μη δώσει από την αρχή τη δέουσα σημασία και η διάγνωση να γίνει σε προχωρημένα στάδια. Τα κύρια συμπτώματα της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας είναι ο χρόνιος πόνος, φλεγμωνώδους αιτιολογίας στη οσφυϊκή περιοχή (οσφυαλγία), καθώς και η δυσκαμψία στη μέση και στους γοφούς, ειδικά το πρωί ή μετά από περιόδους σωματικής αδράνειας. Η πάθηση προκαλεί επίσης φλεγμονή στα σημεία πρόσφυσης των τενόντων, συνδέσμων και περιτονιών στα οστά, η οποία αποκαλείται ενθεσοπάθεια. Κοινό σύμπτωμα αποτελεί επίσης η αρθρίτιδα των κάτω άκρων ή των ώμων, ενώ ενδέχεται να εμφανιστούν και συμπτώματα που δεν αφορούν τις αρθρώσεις, με βασικότερο την φλεγμονή του οφθαλμού, γνωστή ως πρόσθια ραγοειδίτιδα. Επίσης, υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν αυτόματα κατάγματα σπονδυλικής στήλης, δηλαδή χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιος τραυματισμός, καθώς η πάθηση συχνά προκαλεί οστεοπόρωση. Τέλος, η πάθηση ενδέχεται να προσβάλλει την καρδιά, τα νεφρά και τους πνεύμονες, προκαλώντας κολποκοιλιακό αποκλεισμό ή ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας, νεφρωσικό σύνδρομο και πνευμονική ίνωση αντίστοιχα.

Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα: Διάγνωση & θεραπεία

Η διάγνωση της πάθησης βασίζεται κυρίως στην κλινική εικόνα, το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς και τη φυσική εξέταση. Σημαντική θέση στη διαδικασία της διάγνωσης κατέχει και η ακτινογραφία λεκάνης. Η μαγνητική τομογραφία στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και οι αιματολογικές εξετάσεις οριστικοποιούν τη διάγνωση, ιδίως εάν ανιχνευτεί στο αίμα το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας HLA B27. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται από ρευματολόγο. 

Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι η θεραπεία της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας, δεν μπορεί να προσφέρει οριστική απαλλαγή από την πάθηση, αλλά στόχος της είναι η μακροχρόνια διαχείριση των συμπτωμάτων. Η θεραπεία της πάθησης είναι σε αρχικά συντηρητική. Στον ασθενή χορηγείται αγωγή με αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τα οποία αποτελούν την πρώτη γραμμή θεραπείας για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής. Η φυσικοθεραπεία και η σωματική άσκηση είναι επίσης απαραίτητες για τη διατήρηση της ευλυγισίας των αρθρώσεων και της σωστής στάσης του σώματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εάν έχει εκδηλωθεί κάποιο κάταγμα σπονδυλικής στήλης. ενδέχεται να χρειαστεί η διενέργεια νευροχειρουργικής επέμβασης τύπου σπονδυλοδεσίας. 

Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα είναι μια σύνθετη, χρόνια φλεγμονώδης νόσος με σημαντική επίδραση στην ποιότητα ζωής. Αν και δεν υπάρχει οριστική θεραπεία, αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών. Ο Νευροχειρουργός – Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης Δρ. Θεολόγος Θεολόγου αντιμετωπίζει χειρουργικά τη συγκεκριμένη πάθηση, σε όποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητο, ώστε να αποκατασταθεί στο βαθμό που είναι αυτό δυνατό η ακεραιότητα της σπονδυλικής στήλης.